Phòng máy phát điện diesel là một cơ sở nguồn điện dự phòng quan trọng, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều công trình công nghiệp, thương mại và dân dụng. Tuy nhiên, do máy phát điện diesel trong quá trình hoạt động sẽ sinh ra nhiệt độ cao, áp suất lớn và khí dễ cháy, nếu không được quản lý đúng cách sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Vì vậy, thiết kế và thi công phòng máy phát điện diesel có tính năng phòng chống cháy nổ là một phần quan trọng nhằm đảm bảo an toàn cho con người và tài sản.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các yêu cầu phòng chống cháy nổ, tiêu chuẩn thiết kế và những lưu ý liên quan, giúp các doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật và vận hành an toàn.
1. Tại sao phòng máy phát điện diesel cần thiết kế phòng chống cháy nổ?
Trong quá trình vận hành, máy phát điện diesel sẽ sinh ra lượng nhiệt lớn và một số khí độc hại. Đặc biệt, trong điều kiện thông gió kém hoặc bảo trì không đúng cách, dầu diesel và khí thải có thể tích tụ lại, tạo thành hỗn hợp khí dễ gây nổ. Ngoài ra, môi trường hoạt động của máy phát điện thường liên quan đến nhiệt độ và áp suất cao, tia lửa điện, tĩnh điện… đều có thể gây cháy nổ. Do đó, phòng máy phát điện diesel cần được thiết kế phòng chống cháy nổ hiệu quả để giảm thiểu rủi ro.
2. Những điểm cốt lõi trong thiết kế phòng chống cháy nổ cho phòng máy phát điện diesel
Theo các tiêu chuẩn và quy chuẩn an toàn liên quan, thiết kế phòng chống cháy nổ cho phòng máy phát điện diesel cần chú trọng các điểm sau:
2.1 Thiết bị điện chống cháy nổ
Tất cả thiết bị điện trong phòng máy phát điện cần đáp ứng tiêu chuẩn phòng nổ. Thiết bị phải là loại chống cháy nổ, nhằm ngăn chặn nguy cơ cháy do sự cố thiết bị hoặc tia lửa điện gây ra. Các thiết bị phổ biến gồm: đèn chống nổ, công tắc chống nổ, ổ cắm chống nổ,…
2.2 Hệ thống thông gió hiệu quả
Phòng máy cần có hệ thống thông gió tốt để tránh sự tích tụ của hơi nhiên liệu và khí độc hại. Hệ thống thông gió cần được thiết kế dựa trên kích thước phòng, tải thiết bị và đặc điểm khí thải. Thông thường, nên kết hợp thông gió tự nhiên và thông gió cơ học để đảm bảo luồng không khí lưu thông tốt, giảm thiểu rủi ro khí đạt đến ngưỡng nổ.
2.3 Tường chống nổ và cách ly chống cháy
Phòng máy phát điện cần được trang bị tường chống nổ hoặc biện pháp cách ly chống cháy nhằm ngăn đám cháy hoặc vụ nổ lan sang khu vực khác. Đặc biệt với các khu chứa vật liệu dễ cháy hoặc thiết bị quan trọng, việc xây dựng tường chống cháy là rất cần thiết. Cũng cần đảm bảo khoảng cách an toàn giữa phòng máy với môi trường bên ngoài để hạn chế thiệt hại khi có sự cố.
2.4 Hệ thống phát hiện và cảnh báo khí gas
Để phát hiện kịp thời sự hiện diện của khí độc hại trong phòng máy, cần trang bị thiết bị phát hiện khí và hệ thống cảnh báo tự động. Các thiết bị này có khả năng phát hiện các khí dễ cháy như metan, etylen,… và phát ra cảnh báo khi nồng độ vượt mức an toàn, giúp nhân viên có thời gian xử lý sớm, tránh xảy ra sự cố.
2.5 Hệ thống xả khí chống cháy nổ
Khí thải sinh ra trong quá trình vận hành máy phát nếu không được xử lý qua hệ thống xả khí phù hợp có thể trở thành nguồn phát cháy nổ. Hệ thống xả cần được thiết kế chống cháy nổ, ống xả phải thông thoáng và được trang bị thiết bị ngăn ngừa rò rỉ khí nóng gây cháy.
3. Tiêu chuẩn và quy định pháp lý về phòng chống cháy nổ cho phòng máy phát điện diesel
Để đảm bảo an toàn, nhiều quốc gia và khu vực đã ban hành các tiêu chuẩn và quy định cụ thể như:
GB50054-2011 - Quy chuẩn thiết kế chống sét cho công trình xây dựng: Yêu cầu phòng máy phát điện diesel phải được thiết kế theo tiêu chuẩn chống sét nhằm giảm nguy cơ cháy nổ do sét đánh.
GB50171-2010 - Quy chuẩn an toàn thiết kế doanh nghiệp công nghiệp: Đưa ra các yêu cầu cụ thể về phòng chống cháy nổ, an toàn điện và thông gió.
IEC60079 - Tiêu chuẩn quốc tế về thiết bị điện trong môi trường khí dễ cháy nổ: Cung cấp các yêu cầu kỹ thuật chi tiết về lựa chọn và lắp đặt thiết bị điện phòng nổ.
Doanh nghiệp khi xây dựng phòng máy cần tuân thủ nghiêm các quy định và tiêu chuẩn này để đảm bảo thiết kế phòng nổ hợp pháp và an toàn.
4. Khuyến nghị về việc triển khai các biện pháp phòng nổ cho phòng máy phát điện diesel
Để đảm bảo hiệu quả phòng nổ, doanh nghiệp nên:
Kiểm tra và bảo trì định kỳ thiết bị điện, đảm bảo thiết bị luôn trong tình trạng đạt tiêu chuẩn phòng nổ, thay thế ngay thiết bị hư hỏng hoặc đã cũ.
Trang bị cảm biến khí đạt chuẩn, giám sát liên tục nồng độ khí trong phòng máy để đảm bảo môi trường làm việc an toàn.
Kiểm soát nghiêm ngặt việc lưu trữ nhiên liệu, kiểm tra thường xuyên các đường ống dẫn nhiên liệu và kho chứa để ngăn chặn rò rỉ.
Xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố và diễn tập định kỳ, giúp nhân viên xử lý nhanh chóng khi xảy ra cháy nổ, giảm thiểu thiệt hại.
Thiết kế phòng chống cháy nổ cho phòng máy phát điện diesel không chỉ liên quan đến hoạt động ổn định của thiết bị mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của con người và tài sản doanh nghiệp. Thông qua thiết kế hợp lý, lựa chọn thiết bị đạt chuẩn và kế hoạch ứng phó hiệu quả, doanh nghiệp có thể giảm thiểu tối đa các nguy cơ tiềm ẩn.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về thiết kế phòng nổ cho phòng máy phát điện diesel, hãy liên hệ với các đơn vị thiết kế hoặc kỹ sư chuyên nghiệp để đảm bảo tất cả yêu cầu an toàn được đáp ứng, mang lại sự an tâm và hiệu quả cho hoạt động của doanh nghiệp bạn.
