Trong quá trình vận hành lâu dài của máy phát điện diesel, có thể gặp phải nhiều sự cố cơ khí và điện, trong đó hiện tượng chổi than phát lửa là một hiện tượng phổ biến và có ảnh hưởng nghiêm trọng. Chổi than là một bộ phận quan trọng của máy phát điện, có nhiệm vụ tiếp xúc với bộ đổi chiều đang quay để truyền tải điện năng. Tuy nhiên, khi chổi than phát lửa, không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của máy phát mà còn có thể gây hư hỏng thiết bị. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các nguyên nhân gây hiện tượng chổi than phát lửa và cung cấp các phương pháp xử lý hiệu quả để người dùng kịp thời khắc phục sự cố.
I. Nguyên nhân chổi than máy phát điện diesel phát lửa
Hiện tượng chổi than phát lửa thường do tiếp xúc điện không tốt hoặc sự cố cơ khí gây ra. Cụ thể các nguyên nhân chính bao gồm:
Chổi than mòn quá mức
Trong quá trình tiếp xúc với bộ đổi chiều, chổi than sẽ bị mài mòn dần. Khi bị mòn quá mức, bề mặt tiếp xúc không đều dẫn đến dòng điện truyền không ổn định, dễ tạo ra tia lửa điện và cuối cùng gây ra hiện tượng phát lửa.Bề mặt bộ đổi chiều không bằng phẳng hoặc bị hư hỏng
Nếu bề mặt bộ đổi chiều xuất hiện vết lõm, vết xước hoặc bị bẩn, chổi than sẽ không thể tiếp xúc tốt, làm tăng điện trở tiếp xúc. Khi dòng điện không truyền thông suốt, tia lửa điện dễ phát sinh tại vị trí chổi than.Áp lực chổi than không đều hoặc quá thấp
Nếu áp lực chổi than quá thấp sẽ khiến tiếp xúc kém, còn nếu áp lực quá lớn sẽ gây ma sát quá mức, làm chổi than mòn nhanh. Cả hai trường hợp đều dễ dẫn đến phát lửa.Tải của máy phát điện quá lớn
Khi máy phát điện chịu tải nặng, dòng điện tăng đột ngột khiến mật độ dòng điện tại vị trí chổi than quá lớn, nhiệt độ cục bộ tăng cao và gây ra tia lửa hoặc phát lửa.Vật liệu hoặc chất lượng chổi than kém
Chổi than chất lượng kém hoặc quy trình sản xuất không đảm bảo sẽ làm khả năng dẫn điện kém, dễ phát sinh tia lửa khi vận hành. Những loại chổi than này thường tiếp xúc không đều với bộ đổi chiều, làm tăng nguy cơ phát lửa.Thông gió của máy phát điện kém
Nếu máy phát điện diesel vận hành trong môi trường có nhiệt độ cao hoặc thông gió kém, nhiệt độ của chổi than và bộ đổi chiều sẽ tăng cao, làm nghiêm trọng thêm tình trạng phát lửa.
II. Phương pháp xử lý hiện tượng chổi than máy phát điện phát lửa
Khi gặp sự cố chổi than phát lửa, người sử dụng cần xác định rõ nguyên nhân để có biện pháp xử lý phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:
Kiểm tra và thay thế chổi than định kỳ
Để tránh chổi than bị mòn quá mức, cần kiểm tra định kỳ tình trạng mài mòn. Tùy vào môi trường làm việc và tải trọng mà tuổi thọ chổi than có thể khác nhau. Nếu phát hiện mòn nhiều thì cần thay ngay bằng chổi than mới, đúng chủng loại và chất lượng tốt để đảm bảo khả năng dẫn điện và tuổi thọ.Kiểm tra bề mặt bộ đổi chiều
Quan sát xem bộ đổi chiều có bị trầy xước, lõm hoặc dính dầu mỡ không. Nếu có, cần làm sạch hoặc sửa chữa. Có thể dùng dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ bụi bẩn, đảm bảo bề mặt sạch và tiếp xúc tốt với chổi than.Điều chỉnh áp lực chổi than
Kiểm tra và điều chỉnh áp lực chổi than trong phạm vi phù hợp. Áp lực quá cao hoặc quá thấp đều không tốt. Nên điều chỉnh lò xo đè chổi than để đảm bảo tiếp xúc ổn định với bộ đổi chiều.Giảm tải máy phát điện
Không để máy phát điện hoạt động quá tải trong thời gian dài. Tải lớn sẽ làm tăng dòng điện tại chổi than và dễ dẫn đến phát lửa. Nên phân phối tải hợp lý để máy hoạt động ổn định.Tăng cường thông gió và tản nhiệt
Đảm bảo máy phát điện được đặt ở nơi thông thoáng, có khả năng tản nhiệt tốt. Vệ sinh định kỳ hệ thống làm mát, tránh bụi bẩn hoặc dầu mỡ làm tắc lỗ thông gió. Điều này giúp giảm nhiệt độ vận hành và nguy cơ phát lửa.Lựa chọn chổi than chất lượng cao
Sử dụng chổi than chất lượng tốt giúp tăng độ ổn định trong vận hành, giảm mài mòn, tăng hiệu quả truyền điện và giảm nguy cơ phát lửa.Bảo trì và sửa chữa chuyên nghiệp
Nếu các biện pháp trên không giải quyết được vấn đề, cần liên hệ với kỹ thuật viên chuyên nghiệp để kiểm tra và sửa chữa. Những lỗi liên quan đến hư hỏng bộ đổi chiều hoặc chổi than không đạt chuẩn cần đến sự can thiệp kỹ thuật chính xác.
Kết luận
Hiện tượng chổi than máy phát điện diesel phát lửa là một sự cố phổ biến và nghiêm trọng. Nếu không xử lý kịp thời có thể gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động của máy và làm hư hỏng thiết bị. Thông qua việc kiểm tra định kỳ, thay thế chổi than đúng cách, điều chỉnh áp lực tiếp xúc, giảm tải hợp lý và cải thiện thông gió, người dùng có thể phòng tránh hiệu quả hiện tượng này.
Khi gặp sự cố vượt ngoài khả năng xử lý, cần nhanh chóng tìm đến dịch vụ sửa chữa chuyên nghiệp để đảm bảo máy phát điện hoạt động ổn định và lâu dài. Bảo trì đúng cách không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị mà còn nâng cao hiệu suất làm việc, mang lại lợi ích kinh tế và độ tin cậy cho doanh nghiệp.
